၂၀၁၂ ဧၿပီလ ၁ ရက္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မရမ္းကုန္းၿမိဳ႕နယ္ရွိ မဲ႐ံုတစ္႐ံု၌ မဲေပးေနၾကသူမ်ားအား ေတြ႔ရစဥ္။ ဓာတ္ပံု-အီးပီေအ
အနာဂတ္ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား၌ အခ်ဳိးက်ကိုယ္စားျပဳ (PR) စနစ္ကို က်င့္သံုးရန္ ဥပေဒၾကမ္းေရးဆြဲ ေနေသာ္လည္း ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ က်င့္သံုးႏိုင္ဖြယ္မရိွဟု ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၊ ေရြးေကာက္ပြဲဌာန၊ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴး ဦးေသာင္းလိႈင္က ၾသဂုတ္ ၁၉ ရက္တြင္ မဇၩိမကို ေျပာသည္။
“ပီအာရ္စနစ္သံုးမယ္ဆိုရင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ဥပေဒျပ႒ာန္းရမယ္။ ၿပီးရင္ ေကာ္မရွင္ကေန နည္းဥပေဒေတြ ျပန္ဆြဲရမယ္၊ ၫႊန္ၾကားခ်က္ေတြ ထုတ္ရမယ္။ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ ျပည္သူေတြကို အသိေပးရဦးမယ္။ ၁၆ လအတြင္းမွာ ဒါေတြ ျပတ္ေအာင္လုပ္ဖို႔ မလြယ္ဘူး။ အခ်ိန္ထပ္ယူရဦးမယ္”ဟု ၎က ဆိုသည္။
အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ ပီအာရ္စနစ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးေကာ္မရွင္က ၾသဂုတ္ ၁၉ ရက္မွစကာ ဥပေဒၾကမ္းေရး ဆြဲမႈလုပ္ငန္းမ်ားစတင္မည္ဟု အဖြဲ႕၀င္အခ်ဳိ႕က မဇၩိမကို ေျပာထားသည္။
လက္ရိွက်င့္သံုးေနသည့္ မဲဆႏၵနယ္အလိုက္ မဲအမ်ားဆံုးတစ္ဦးတည္း အႏိုင္ရစနစ္မွ ပါတီအလိုက္ စုစုေပါင္းရရိွသည့္ မဲအေရအတြက္အလိုက္ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖင့္ အခ်ဳိးက် အမတ္ျဖစ္ခြင့္ရမည့္ ပီအာရ္ စနစ္ကို ေျပာင္းလဲက်င့္သံုးရန္ အမ်ဳိးသား လႊတ္ေတာ္က ဇြန္လအတြင္း ဆံုးျဖတ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ထို႔ေနာက္ ကိုယ္စားလွယ္ ၃၆ ဦးပါ ပီအာရ္စနစ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး ေကာ္မရွင္ကိုဖြဲ႕စည္းကာ က်င့္သံုးမည့္စနစ္ ေရြးခ်ယ္ျခင္း၊ ဥပေဒၾကမ္းေရးဆြဲျခင္းတို႔ကို စက္တင္ဘာတြင္ ျပန္လည္က်င္းပမည့္ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္မတိုင္မီ အၿပီးသတ္ရန္ ၫႊန္ၾကားထားသည္။
ေကာ္မရွင္၏ လုပ္ငန္းအေသးစိတ္ကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္ ရရိွမထားသည့္ အဖြဲ႕၀င္အခ်ဳိ႕က ပါတီအသီးသီး၏ အမတ္ေလာင္းမ်ားကို မဲဆႏၵရွင္တို႔ သိခြင့္ရိွသည့္ စနစ္ကို ေရြးခ်ယ္ထားသည္ဟု ေျပာသည္။ ႏိုင္ငံတကာတြင္ Open List ဟု ေခၚဆို သည့္ ပါတီအလိုက္ အမတ္ေလာင္းမ်ားကို တန္းစီဇယားျဖင့္ အမ်ားျပည္သူထံ ထုတ္ျပန္ေစသည့္ စနစ္ကို ၫႊန္းဆိုျခင္းျဖစ္သည္။
ယင္းစနစ္အရ မဲရာခိုင္ႏႈန္း အခ်ဳိးအတိုင္း ရရိွလာသည့္ ကိုယ္စားျပဳခြင့္ဦးေရကို တန္းစီဇယားမွ အစဥ္လိုက္ ထုတ္ႏုတ္ကာ ယင္း၌အက်ဳံး၀င္သူတို႔ အမတ္ျဖစ္ခြင့္ရမည္ျဖစ္သည္။ အဆိုပါစနစ္ကို ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ေဒသ ေျခာက္ခုမွလြဲ၍ တိုင္း၊ ျပည္နယ္အားလံုးတြင္ က်င့္သံုးရန္ ဆံုးျဖတ္ထားသည္ဟု ပီအာရ္စနစ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕၀င္တခ်ဳိ႕က ေျပာသည္။
ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔၀င္တစ္ဦးျဖစ္သူ အမ်ဳိး သားလႊတ္ေတာ္အမတ္ ဦးဖုန္းျမင့္ေအာင္က“အဆိုရွင္ တင္သြင္းကတည္းက ပီအာရ္ကို ျပည္နယ္တိုင္း ဘယ္မွာ သံုးမယ္ဆိုတာ မပါခဲ့ဘူး။ ေကာ္မရွင္က ဆံုးျဖတ္တာ မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသမွာ မက်င့္သံုးဘူးဆိုတာကလည္း ဖြဲ႔စည္းပံုဥပေဒမွာ ေဖာ္ျပထားၿပီးသား”ဟု ဆိုသည္။
ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးေအးသာေအာင္ကမူ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ယင္းစနစ္က်င့္ သံုးျခင္းသည္ ႐ႈပ္ေထြးမႈမ်ားျဖစ္လာႏိုင္သည္ဟု ေျပာသည္။
“ရခုိုင္ျပည္နယ္မွာဆုိ စိန္ေခၚမႈေတြ အႏၱရာယ္ေတြ ျဖစ္ေပၚလာႏုိင္တယ္။ ဘဂၤါလီလူမ်ဳိးေတြကုိ white card ကုိင္ေဆာင္ခြင့္ေပးထားၿပီး မဲေပးခြင့္ျပဳထားတယ္။ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္မွာ ဘဂၤါလီလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ သံုးပံုတစ္ပံုေပၚလာမယ္။ ဒီကေန႔ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္အထိ တက္လာမယ္။ တုိင္းျပည္အတြက္ စိန္ေခၚမႈေတြ ရွိလာမယ္”ဟု ေျပာသည္။
အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႏွင့္ တုိင္းရင္းသားပါတီတို႔က ပီအာရ္စနစ္ ေျပာင္းလဲက်င့္သံုးရန္ အခ်ိန္မတန္ေသးဟူေသာ ေၾကညာခ်က္မ်ား၊ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုမႈမ်ား လုပ္ခဲ့ၿပီး အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕၀င္ရွစ္ဦးလည္း ႏုတ္ထြက္ထားၾကသည္။
“၂၀၁၃ ခုႏွစ္တုန္းက ေျပာတယ္။ ဒီစနစ္ကုိ မက်င့္သံုးေသးဘူးလို႔ ေျပာထားတယ္။ အခု ၂၀၁၄ ဇြန္လမွာ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ႀကီး လုပ္တာ ရည္ရြယ္ခ်က္တစ္ခုေတာ့ ရွိရမယ္လို႔ ျမင္တယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ညစ္တာေတြ လုပ္ဖုိ႔ မသင့္ေတာ့ဘူး။ ႐ိုးသားမႈ ရွိဖို႔လုိမယ္”ဟု ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အတြင္းေရးမွဴး ဦးစိုင္းၫြန္႔လြင္က ေျပာသည္။
၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအရ၊ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္အမတ္ဦးေရ ၁၆၈ ဦး သတ္မွတ္ထားသည္။ စနစ္ေျပာင္းလဲ က်င့္သံုးပါက အမတ္ဦးေရအေျပာင္းအလဲ ရိွ၊ မရိွ ဆိုသည္ကုိမူ အတည္မျပဳႏိုင္ေသးေပ။
